Bilindiği gibi Batı kültür ve medeniyetinin en önemli ayaklarından birisi Hıristiyanlık diğeri de, klasik Yunan felsefesi, bunun sonucunda oluşan Batı aklıdır. İşte Nietzsche, felsefesini bunlar üzerine oturttur, daha sonra da onları yerle bir eder, kıyasıya eleştirir, Batı uygarlığı ve onun temel dayanaklarını. Nietzsche’yi neden seviyorum` Çünkü sadece Batı düşünce tarihinin değil, aynı zamanda insanlık tarihinin de en büyük ve en çaplı düşünürlerinden birisidir Nietzsche. Bu bakımdan bir milattır da denilebilir. Bir düşünürümüzün deyişiyle “felsefe yapmak için felsefe yapmaz.” Onun için ele aldığı konular, hayat memat meseledir. İnsanlığın kaderini ve geleceğini ilgilendiren esaslı ve can yakıcı sorunlardır: Tanrı ve akıl. Kim diyebilir ki, ne Tanrı ne de akıl/Batı aklı (bu akıldan kaynaklanan kültür ve medeniyet, neticede ortaya çıkan bunalım) beni ilgilendirmez` Tanrı ve aklı/felsefeyi Nietzsche’nin felsefesinin merkezine koyması düşündürücüdür. Bu iki ana konuya iki ayrı kitapta (Tanrı meselesi, Deccal-Sahte İsa’da; akıl meselesi ise Putların Alacakaranlığında) enine boyuna ele alması ve tartışması onun neden felsefe yapmak için felsefe yapmadığını daha iyi açıklamaktadır.
Nietzsche’yi neden seviyorum` Çünkü Nietzsche, Batı düşünce tarihine ve onların temel dayanaklarına esaslı, köklü ve en sert eleştiriler yönelten neredeyse tek filozof. Bu bağlamda çok kapsamlı, doyurucu, nefes kesici ve yorucu bir Hıristiyanlık ve Batı aklı eleştirisi ve tahlili sunar bize. Kiliseyi, kilise babalarını ve ortaçağ boyunca din, dolayısıyla tanrı adına yaptıkları kötülükleri ve işledikleri cinayetleri tek tek ifşa eder, onları yerden yere vurur, Nietzsche. Kilisenin kendi özünden ve fıtratından uzaklaşan hasta ruhlu insanlar yetiştirdiğini, Batı aklının insanı cinnete, bunalıma ve dipsiz kuyuya sürüklediğini yakıcı bir dille söyler.
Tanrıyı öldüren ve her türlü kutsala savaş açan Nietzsche değil, Batı aklı ve Hıristiyanlıktır. (Batı aklı ve felsefesi aslında ölen-Tanrının kanında boğulmuştur). Tam tersine Nietzsche, Batı aklının ve Hıristiyanlığın Tanrının ölümüne sebep olduğu ve onu hayatın merkezinden çıkardığı için insanlığın ciddi bir kriz ve bunalıma sürüklendiğini gür bir sesle bütün dünyaya haykırır. Aklı putlaştırmanın, yüreği devre dışı bırakmanın, aklın almadığı şeyleri duygusal olgular olarak nitelendirmenin insanlığı ne hale getirdiğini çok çarpıcı bir dille açıklar. Nietzsche, putları tek tek kırar, insanlığın belki de peygamberlerden sonra en soylu ve en acımasız put kırıcısıdır. Putları kırmak, tabuları yıkmak, herkesin cesaret edip yapabileceği bir şey değildir. Çünkü bedeli (can) çok ağır bir şeydir, bu. Belki de insanlık tarihinde yapılabilecek en zor, en tehlikeli, ama bir kadar da soylu ve onurlu bir eylemdir.
Bu, öyle görünüyor ki, düşünce tarihinde Hıristiyanlığa, dolayısıyla Batı kültür ve medeniyetine yöneltilmiş en soylu ve en sert eleştiridir. Nietzsche’nin Batı filozoflarından faklı yanı, Batı aklının ve Hıristiyanlığın/kilisenin insanlığı derin bir kültürel ve felsefi bunalıma, cinnete sürüklediğini bütün dünyaya haykırmasıdır. Diğer filozoflar yanında özellikle Sokrates’e ve Kant’a çatar, sarsıcı ve soluk kesici tenkitler ve tahliller yapar. Onun deyimiyle insanlığın yozlaşmasına, kokuşmasına ve derin ve ciddi bir bunalıma sürüklenmesine sebep olan “dekadans”/yozlaşma, Batı aklının putlaştırılması ve Hıristiyanlık/kilisedir. Dolayısıyla dekadansın kaynağı insan fıtratının yitirilmesidir. Bundan dolayı insanlık çaresizlik içindedir. Hıristiyanlık/kilise ve putlaştırılan akıl, dekadansa, çözülmeye, çürümeye, kokuşmaya, dolayısıyla fıtratın yok olmasına neden olmuştur.
Bugün insanlığın geldiği noktada Nietzsche’nin çığlığı ve haykırışı, bir çıkış ve köklü bir çözüm gibi görünüyor. Çünkü bugün Batıda ortaya çıkan ve dünyayı kasıp kavuran ekonomik ve felsefi krizi, oradan çıkış yolunu, yine Batının içinden biri, Batılı bir düşünür yaklaşık iki asır önce bize haber vermiştir. Ona göre çözüm, insanın tekrar doğal fıtratına ve özüne dönmesinde yatmaktadır.
