Öğrenciden görme engelliler için sesli hikaye kitabı: Bilge Baykuş

İki yıl önce okullarını ziyaret eden görme engelliler derneği üyelerinden etkilenen Nagehan Gürsel Yılmaz, bu alanda bir proje geliştirmeye karar verdi. Okulun Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Sevinç Yılmaz’ın rehberliğinde çalışmalara başlayan öğrenci, hikâye kitabında yer alan kabartmalar için görsel sanatlar ve teknoloji tasarım öğretmenlerinden yardım aldı. Ayrıca, noktalama ve imla hatalarının düzeltilmesi için Türkçe öğretmenlerinden destek gördü.

Geliştirdiği projesini paylaşmak ve geri bildirim almak amacıyla Bafra Görme Engelliler Derneği’ni ziyaret eden Yılmaz, dernek üyelerine çalışması hakkında bilgilendirme yaptı. Görme engelli çocuklara katkı sunmayı hedefleyen genç öğrenci, kitabını daha da geliştirmeyi planladığını belirtti. "Bilge Baykuş" adlı sesli hikâye kitabı, TÜBİTAK 2204-B yarışmasının bölge finallerinde değerlendirilecek.

Gazi Ortaokulu 8/A öğrencisi Nagehan Gürsel Yılmaz, "TÜBİTAK alanında 2204-B yaptığımız görme engelliler için yaptığımız bir projemiz var. Görme engelliler derneğine gelerek onlara çalışmalarımızı göstermeye geldik. Bu projemizin çıkış hikâyesi, bu projeyi 2 sene önce düşündüm. Okulumuza görme engelliler geldi ve öğrenciler onlara kitap okudular. Onların bizim gibi kitap okuyamadığını fark ettim. Biz kitap okurken görsellerden içeri hakkında bilgiler ediniyoruz. Okurken çok eğlenebiliyoruz ama onların böyle bir imkânı olmadığını fark ettim. Ben de görme engelli öğrenciler için bu şekilde bir kitap tasarlamaya çalıştım. Daha çok küçük görme engelli öğrencilerimiz için düşündük. Çünkü bu kitap en azından onlara kitap okuma alışkanlığı ve kitapla ilgili düşüncelerini geliştirebiliriz ve onlara olumlu katkılar sağlayabiliriz diye düşündük. İlk önce bu projemi yaptığımda geri dönüşüm malzemelerini kullanarak kabartmalar yaptım. Bu projemiz bölge finaline kalınca daha profesyonel çalışmak amacıyla alemineyim folyolar kullanarak kabartmalar yapıp Braille alfabesine çevirdik. Braille alfabesinde boncuklarımızı işleyerek de birinci tasarımızda kullandık. Kitabımızda teknoloji alanında çalışmalar yaptığımız içinde, kitabımızın sayfalarının sensörleri var. Sensörlere dokunduğumuzda kitabımız benim anlatımımla sayfalara dökülüyor" dedi.
Bileşim teknoloji danışman öğretmen Sevinç Yılmaz, "TÜBİTAK 2204-B ortaokul öğrencisi araştırma projesi bölge finaline öğrencimizle birlikte bu projeye katıldığımız için, kendim ve okulum adına çok mutluyum. Nagehan bu fikri yaklaşık 2 sene önce 6’ncı sınıfa giderken söylemişti. ‘Bir hikâye yazacağım öğretmenim. Bu kitabı görme engelliler için tasarlayacağım. Bana destek olumusunuz’ demişti. Ben de tabii ki seve seve demiştim. O zamanlar hikâyemizi geliştirdik. Bazı kısımlarını tamamlamıştık ama bölge finaline gitmeye hak kazanamamıştık. Nasip bu seneyeymiş. Orada 1 proje ile yarışacağız. Umarım iyi bir derece elde ederiz. 7 Nisan ve 10 Nisan tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde bölge finalinde olacağız. Güzel bir dereceyle Bafra’mıza döneriz diye düşünüyorum" şeklinde konuştu.

Hikâyeyi parmaklarıyla sesli okuyan İlçe Sağlık Müdürlüğü’nde memur olarak çalışan görme engelli Hasan Satılmış, "Böyle bir projeye dâhil olduğumuz için, katkı verdiğiniz için teşekkür ediyorum. Hikâyenin konusunu beğendim. Takip ederken biraz zorlanıyoruz. Sizler gibi okuyamıyoruz. Bizler harfleri parmaklarımızla görmemiz lazım. Normal insan hızlı okuyunca bizim takip etmemiz zor oluyor. Ama yine de ben takip ettim. Sıkıntı yok çok güzel" diye konuştu.

Görme engelliler derneği başkanı Ömer Ergül, "Önemli bir proje. Bu kadar beklemiyordum. Umudumuz yeni yeni projeler yaparsınız. Ben de hatıra olsun diye kullandığımız bastonu size hediye diyorum" ifadelerini kullandı.

Görme engelli çocukların kelime dağarcığını geliştirmek amacıyla geliştirilen Bilge Baykuş adlı sesli hikâye kitabı, TÜBİTAK desteğiyle hayata geçiriliyor. Bu özel kitap, hem Braille alfabesi ile dokunarak okunabilen hem de ses ve kabartmalı figürlerle desteklenen yenilikçi bir tasarıma sahip. Projenin tasarımında Bilge Baykuş, kuş ve aslan figürleri kullanılarak çocukların ilgisini çekecek bir hikâye dünyası oluşturuluyor. Sayfalarda yer alan kabartmalı görseller, anlatılan hikâyeleri daha etkileşimli ve eğlenceli hale getiriyor. Aynı zamanda, kitapta doğal ve dikkat çekici renkler tercih edilerek görme yetisini kısmen kaybetmiş çocukların da deneyimi iyileştiriliyor. Proje ekibi, Bilge Baykuş’un görme engelli çocukların okuma alışkanlıklarını geliştirmesi ve eğlenceli bir öğrenme ortamı sunması için çalışıyor. TÜBİTAK’a sunulan bu projenin, eğitimde fırsat eşitliği oluşturma yolunda önemli bir adım olması hedefleniyor.